«Երբեք որևէ կոչման չեմ սպասել ու չեմ վազել դրա հետևից»

«ՍԻՐԵՑԵ՛Ք ԶՄԻՄԵԱՆՍ»
Այս տարի ԱՐԱ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆՆ ավարտեց իր նոր` մոտավորապես ութ տարի տևած «Սիրեցե՛ք զմիմեանս» ստեղծագործությունը, որը երաժշտությունից վերածվեց մեր երգարվեստի պատմության մեջ նախադեպը չունեցող մի նախագծի: Ինչպես «Ադանա» նախագծում, այստեղ էլ Արա Գևորգյանին հաջողվեց իր երաժշտության շուրջը համախմբել աշխարհի հայտնի կատարողների ու երաժիշտների: Սա խաղաղասիրական բնույթի ստեղծագործություն է, որտեղ տարբեր ազգերի անվանի երաժիշտները` հնդիկը, արաբը, չինացին, հույնը, շոտլանդացին, վենեսուելացին, մոլդովացին, թուրքմենը, հայը և ուրիշներ իրենց ազգային երաժշտական գործիքներով ու մեղեդայնությամբ համայն աշխարհին խաղաղության կոչ են անում:
«Սիրեցե՛ք զմիմեանս»-ի հեղինակային իրավունքները պաշտպանվում են ամերիկյան հեղինակային իրավունքների կոմիտեում, և այդ փաստաթղթերը պահպանվում են ամերիկյան կոնգրեսի գրադարանում: Այս երաժշտությունը «Շարմ» ընկերության շնորհիվ նաև տեսահոլովակ ունեցավ, որի ռեժիսորը Դավիթ Բաբայանն է, իսկ «Պրոքսի» ընկերությունը նկարահանեց ութ րոպե տևողությամբ ֆիլմ ու ևս մեկ տեսահոլովակ: Երաժշտի նոր ձայնասկավառակի տուփի դիզայնի հեղինակը ամերիկաբնակ հայազգի նկարիչ Գագիկ Հովհաննիսյանն է: Մինչ սկավառակի թողարկումը նրա շապիկն արդեն հասցրել է առաջին մրցանակի արժանանալ, և «Լուպս» հագուստների ընկերությունը, գնելով այդ դիզայնը, որոշել է այս տարվա իրենց հագուստները և հատկապես վերնաշապիկները կարել և վաճառել Ա. Գևորգյանի ձայնասկավառակի շապիկի դիզայնով, որից երաժիշտն արդեն նվեր է ստացել: «Ներկայումս ես օգնության կարիք ունեմ այս ֆիլմը տարբեր երկրներում ներկայացնելու և տարածելու, այդ երկրների հեռուստակայաններում կապեր հաստատելու առումով, քանի որ այն խաղաղության համընդհանուր կոչ է: Ես անգամ վախենում եմ, որ այն մարդիկ, ովքեր արդեն տեղյակ են այդ նախագծի գաղափարին, կստեղծեն նման մի նախագիծ և ինձանից շուտ կտարածեն աշխարհում»,- մտահոգվում է երաժիշտը:
Ա. Գևորգյանի` արդեն հայտնի մյուս նախագիծը` «Ադանան», նույնպես շարունակական բնույթ ունի. այն արդեն աշխարհի տարբեր անկյուններ է հասցրել մեր բողոքն ու պահանջը` ճանաչել հայոց ցեղասպանությունը: «Այս ակցիայի լրջությունը կայանում է նրանում, որ մենք մեր բողոքը հայտնում ենք տարբեր լեզուներով և հենց իրենց` երգիչների միջոցով»,- ասում է Ա. Գևորգյանը:
Նրա նոր ստեղծագործություններից հաջորդը «Հայ մարզիկների օրհներգն» է (խոսք` Արամայիս Սահակյանի), որը կատարում են Լեյլա Սարիբեկյանն ու Արամեն: «Այդ երգն այս տարի բավական հաջողակ դարձավ մեր մարզիկների համար, նրանք վերադարձան հաղթանակով ու մեդալներով»,- կատակում է երաժիշտը:
Մինչև տարեվերջ կթողարկվի երգահանի նոր ձայնասկավառակը ևս, որը կկոչվի «Վաղարշապատ» կամ «Արտաշատ»: Կթողարկվի նաև նրա լավագույն համերգների ընտրանին` DVD տարբերակով:
-«Ադանայից» հետո Դուք ընկղմվեցիք մի նոր` կրկին շատ կարևոր թեմայի մեջ, այն է` խաղաղություն: Իսկ Ձեր առանձնահատկությունն այն է, որ Դուք համայն աշխարհին ոչ միայն ներկայացնում եք երևույթը, այլև միասնության և իրականությունը չանտեսելու կոչ եք անում: Ի՞նչ եք ակնկալում այդ կոչից:
-Աշխարհում մենք ազգի մի տեսակ է, որն իր երեխաների ծնվելու պահից մինչև կյանքի ավարտն ուղղակի տառապում է նրանց խնդիրներով և, կարելի է ասել, ապրում նրանց համար` մոռանալով սեփական կյանքը: ՈՒստի, կարծում եմ, որ թե՛ մեզ, թե՛ մեր երեխաների համար ավելի հեշտ ու հաճելի կլինի ապրել խաղաղ մթնոլորտում, որտեղ չեն կռվում, չեն ստում, չեն չարանում և այլն: Իսկ այս ամենը հնարավոր է միայն մի դեպքում, եթե մարդիկ սիրեն միմյանց: Ես ուզում եմ հավատալ, որ ինչպես «Ադանան», այս նախագիծն էլ իր ազդեցությունը կթողնի մարդկանց հոգեբանության վրա, որովհետև երաժշտությունը, իսկապես, ամենազոր է: Նոյեմբերի տասնհինգից կսկսվի իմ համերգային շրջագայությունը` «Խաղաղություն» խորագրով, որը կտևի երկու տարի: Այն իրականացնելու է ավստրալական մի կազմակերպություն: Համերգային ծրագրերով հանդես կգանք Ավստրալիայում, Հալեպում, Դամասկոսում, Լոս Անջելեսում, Նյու Յորքում, Մոնրեալում, Տորոնտոյում, Արգենտինայում, Բրազիլիայում, Ֆրանսիայում, Իսպանիայում, Արաբական Միացյալ էմիրություններում, Հունաստանում, Հնդկաստանում: Համերգային ծրագիրը կամփոփվի Հայաստանում: Ընդ որում, յուրաքանչյուր երկրում համերգը կայանալու է տվյալ երկրի սիմֆոնիկ նվագախմբի նվագակցությամբ: «Սիրեցե՛ք զմիմեանս»-ն ունի նաև երգային տարբերակ (տեքստի հեղինակն է ֆինլանդացի Ինկան), որտեղ կրկին աշխարհի տարբեր ազգերի հայտնի երգիչները խաղաղություն են երգում:
-Վերամշակելով «Դլե յամանը»` Ձեզ հաջողվեց երկարացնել բոլորիս հարազատ այդ երգի կյանքն ու փոխանցել այն նոր սերնդին, այն սերնդին, որը տարված է օտարամոլ երգերով և գրեթե անտեսում է հայկական ժողովրդական երգը, որը մեր մշակույթի արժեքավոր էջերից է:
-Իմ հաջողությունը հիմնականում վերամշակումից սկսվեց: Պետք է խոստովանեմ, որ «Դլե յամանը» վերամշակելն ու նրան ժամանակակից շունչ հաղորդելը հեշտ չէր, քանի որ ավելի հեշտ էր վնասել այն, քան նոր, գեղեցիկ զգեստավորում տալ: Այդ քայլին դիմելիս ես մեծ ռիսկի դիմեցի` ռիթմիկ պատկեր տալով նրան, որն անռիթմ երաժշտություն է: Մեր երիտասարդությունը, այո, հատկապես մի քանի տարի առաջ տարված էր հայերեն լեզվով թուրքական, արաբական ու պարսկական երաժշտությամբ երգերով, ինչի պատճառով տուժում ու մոռացվում էր ժողովրդականը: Ես ցավով եմ ասում, որ Կոմիտասի «Կռունկը» լսում էինք միայն Ծիծեռնակաբերդի ճանապարհին, քանի որ այն դուրս էր մնացել նաև հեռուստատեսությունից: Այսօր վերամշակվել է նաև «Կռունկը» և նույնպես ծանոթ է երիտասարդությանը: Իսկ որտե՞ղ է «Հեյ ջան, հեյ ջան» երգը: Պատասխանը մեկն է` չի վերամշակվել ու մոռացվել է: Այսօր երիտասարդության շրջանում արդեն փոփոխություն կա մեր երգարվեստի հանդեպ, լսում են նաև հայ երգիչներին: Նրանց` մեր երգարվեստի ու հատկապես ժողովրդականի հանդեպ անտարբեր լինելու համար մենք էլ մեղքի մեր բաժինն ունենք: Մարդը հետևում է ժամանակի թելադրանքին, իսկ ժամանակը նոր շունչ է պահանջում: Շարունակ լալագին երգեր լսել չես կարող: Տարիներ առաջ դուդուկն ինչո՞ւ այսքան տարածում չուներ: Հոլիվո՞ւդը չկար, թե՞ ֆիլմեր չէին նկարահանվում: Այսօր դուդուկն ավելի սիրված է, որովհետև այն նորովի մատուցվեց ու դարձավ հասկանալի` Պիտեր Գաբրիելի, Ջիվան Գասպարյանի շնորհիվ:
-Վերամշակման ժամանակ ի՞նչն է կարևոր պահպանել:
-Միանշանակ՝ երգի մեղեդայնությունն ու հուզականությունը:
-Հայերս մի ցավալի սովորույթ ունենք` մեր լավագույն արվեստագետներին հաճախ չենք գնահատում ճիշտ ժամանակին ու հետմահու ենք նրանց կոչումներ տալիս: Դուք Ձեզ գնահատված համարո՞ւմ եք մեր երկրում:
-Ես երբեք որևէ կոչման չեմ սպասել ու չեմ վազել դրա հետևից: Ավելին, համարում եմ անգամ, որ 2004-ին արժանանալով հանրապետության վաստակավոր արտիստի կոչման, արժանի չէի, քանի որ մայրս` Վալյա Սամվելյանը, 38 տարի երգելով պրոֆեսիոնալ բեմում, չստացավ այդ կոչումը: Դա ինձ համար ցավալի է:
-Երաժշտի հաջողության գրավականը ո՞րն է:
-Տաղանդը և կրթությունը, հետո նոր՝ աշխատասիրությունը: Այլապես կմնաս սիրողական մակարդակի վրա: Երաժշտությամբ զբաղվելն ամեն մարդու համար չէ, որովհետև երաժիշտն իր ապրումներն ու հույզերը պետք է կարողանա ճիշտ, գրագետ ու ազդեցիկ փոխանցել ժողովրդին:
Զրուցեց Արմինե ԳԱՍՊԱՐՅԱՆԸ

Մեկնաբանություններ